Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2013

Η αύξηση των θετικών συμπεριφορών

 


Οι  μαθητές που εκδηλώνουν προβληματικές συμπεριφορές συνήθως παρουσιάζουν ελλειμματικές αντιδράσεις σε διάφορους τομείς και δεν διαθέτουν βασικές δεξιότητες που σχετίζονται με τις σχολικές απαιτήσεις.Η ενίσχυση των ελλειμματικών αντιδράσεων και η διδασκαλία νέων δεξιοτήτων βοηθούν στην επιτυχη προσαρμογή του παιδιού στο σχολικό περιβάλλον.
                                                                Η ΕΝΙΣΧΥΣΗ
Υπάρχουν πολλά πράγματα που αρέσουν στα παιδιά και τα οποία μπορούν να αποτελέσουν για αυτά κίνητρο για την εκδήλωση των θετικών συμπεριφορών.Για παράδειγμα ένας μαθητής μπορεί να κάτσει φρόνιμος κατά τη διάρκεια του μαθήματος προκειμένου να κερδίσει μια χρωματιστή σφραγίδα από τον δάσκαλό του κατα τη λήξη του μαθήματος.Οι << αμοιβές>> μπορεί να είναι υλικές(παιχνίδια,αγαπημένες τροφές κ.α),δραστηριότητες(βόλτα,να μπει πρώτο την ώρα του μαθήματος της γυμναστικής,να κρατήσει το απουσιολόγιο κ.α) και κοινωνικής φύσεως(αγκαλιές και φιλιά όταν κάνει κάτι σωστά κ.α).
Ο έπαινος πρέπει να αναφέρεται σε συγκεκριμένη επιθυμητή συμπεριφορά και να μην είναι γενικός π.χ<<είσαι καταπληκτικός που διάβασες για μισή ώρα συνεχόμενα>> και όχι απλά<<είσαι τέλειος>>.Επίσης πρέπει να παρέχεται συνειδητά πολλές φορές τη μέρα(όταν μία συμπεριφορά δεν ενισχύεται,εξαφανίζεται ή μειώνεται αρκετά).Τέλος πρέπει να παρέχεται με πραγματικό αίσθημα αναγνώρισης(π.χ<<Το έκανες πολύ σωστά,μπράβο>> και όχι<<Αφού είσαι τόσο έξυπνος,γιατί τα κάνεις αυτά>> ή <<μπράβο αλλά μπορείς και καλύτερα>>).
                                                                     Π.Χ
Ο Γιώργος ήταν 5 ετών και φοιτούσε στο νηπιαγωγείο.Συχνά φώναζε,έκανε επιθέσεις,κλωτσούσε κ.α.Οι γονείς του είχαν δοκιμάσει όλες τις μεθόδους πειθαρχίας με μόνο αποτέλεσμα  την ενισχυση της προβληματικής του συμπεριφοράς.Αυτές οι αντιδράσεις των γονέων  αποτελούσαν για τον Γιώργο θετική ενίσχυση.Πιθανόν οι γονείς του να ήταν πολυάσχολοι,με αποτέλεσμα να μην δίνουν προσοχή στον Γιώργο.Ο Γιώργος λοιπόν με αυτόν τον τρόπο κατέφερνε να κερδίσει την προσοχή τους(έστω και αρνητική)

 Βασιλείου Ελένη, Εκπαιδευτικός

Βιβλιογραφία
Προσαρμογή στο σχολείο, εκδ.Ελληνικά γράμματα



Μπρεχτ για παιδια!


Οι Περιπέτειες του Βλαχαπούτρα. Ο Μάγος της χρονιάς.



Μια φορά και έναν καιρό σε μια χώρα μακρινή ζούσε ένας μάγος. Ο μάγος Ζιζερόν !!! Ο Ζιζερόν δεν ήταν ένας οποιοσδήποτε μάγος, αλλά ο πιο σπουδαίος , ο πιο γνωστός, ο πιο σοφός μάγος του κόσμου όλου. Στο Ζιζερόν πήγαιναν όλοι οι βασιλιάδες για να τον συμβουλευτούν.Ο Ζιζερόν είχε ιδρύσει και την πρώτη και μοναδική σχολή μαγείας. Στη σχολή του Ζιζερόν είχαν πάει και οι μάγοι του κόσμου όλου, όταν ήταν μικροί για να μάθουν τα μαγικά τους. Ο Ζιζερόν ήταν ένας μάγος ψηλός, αδύνατος με μακρυά λευκή γενειάδα  που έφτανε μέχρι το πάτωμα. Είχε μπλε μάτια  και φορούσε ένα ζευγάρι στρογγυλά γυαλιά  γιατί δεν έβλεπε καλά ,αφού ήταν 356  χρονών , και φοβόταν μήπως κάποια φορά δεν διαβάσει σωστά τις μαγικές του λέξεις και αντί να φέρει κοντά του την καρέκλα για να κάτσει ,γίνει ο ίδιος καρέκλα!! Φόραγε ένα ψηλό σκούφο και έναν μανδύα πολύ- πολύ μακρύ που χρειάζονταν 15 ποντίκια για να τον σηκώνουν να μην σέρνεται. Και ο σκούφος και ο μανδύας του είχαν το χρώμα του ουρανού τη νύχτα και πάνω τους ήταν κεντημένα τα αστέρια και οι πλανήτες του κόσμου όλου. Το πιο εντυπωσιακό όμως πάνω του, ήταν τα παπούτσια του που ήταν χρυσά και πάνω τους ,οι νεράιδες είχαν βάλει κόκκινα και πράσινα πετράδια.
Ο Ζιζερόν ζούσε σε ένα πύργο στο πιο ψηλό βουνό της χώρας. Ο πύργος ήταν μεγάλος και είχε πέντε ορόφους. Στον πρώτο όροφο ήταν  η σχολή μαγείας που παρακολουθούσαν οι μάγοι για να μάθουν τα βασικά , δηλαδή πως θα μαγεύσουν ένα μήλο, πως θα κάνουν μια κοπέλα από άσχημη όμορφη και άλλα τέτοια. Στο δεύτερο όροφο ήταν το πανεπιστήμιο της μαγείας, όποιος τελείωνε με άριστα τη σχολή τότε και μόνο τότε μπορούσε να προχωρήσει στο πανεπιστήμιο. Εκεί μάθαιναν πολύ σημαντικά πράγματα, όπως το πως θα κάνουν ένα βάτραχο πρίγκηπα, μια γοργόνα πραγματικό άνθρωπο ,12 κύκνους πρίγκιπες και πολλά μα πάρα πολλά άλλα. Στο τρίτο πάτωμα ήταν  το γραφείο των καθηγητών της σχολής και του πανεπιστημίου και φυσικά η μαγική βιβλιοθήκη που είχε όλα τα βιβλία του κόσμου. Στο τέταρτο όροφο ήταν το σπίτι του Ζιζερον και στον τελευταίο όροφο το γραφείο του. Σε μια μικρή γωνία υπήρχε μια πόρτα. Η πόρτα αυτή οδηγούσε στο  γραφείο του βοηθού του Ζιζερόν, τον Βλαχαπούτρα.
Ο Βλαχαπούτρας ήταν ο πρώτος μαθητής του Ζιζερόν όταν άνοιξε τη σχολή μαγείας.Ήταν καλός μαθητής αλλά λιγάκι απρόσεχτος , όλο σε μπελάδες έμπλεκε, όλο λάθος φίλτρα έφτιαχνε και πολύ συχνά έσπαγε τη μαγική σφαίρα του Ζιζερόν. Παρόλαυτα ο Ζιζερόν τον αγαπούσε πολύ μιας και γνώριζε πως η καρδιά του είναι καλή και τον είχε  για βοηθό του. O Βλαχαπούτρας ήταν κοντούλης, με καστανά μαλλιά και λαμπερά, σαν τον ήλιο, καστανά μάτια. Είχε δύο κατακόκκινα μάγουλα  και  ήταν χοντρούλης. Λίγο πολύ έμοιαζε με ξωτικό! Τα ρούχα του ήταν πάντα σκονισμένα, αφού συνεχώς σκόνταφτε και έπεφτε κάτω. Του άρεσε πάντα να φοράει κίτρινες κάλτσες με μοβ ρίγες , πράσινη κάπα, και πορτοκαλί καπέλο! Το πιο αστείο όμως ήταν το μαγικό του ραβδί! Σε ένα λάθος μαγικό που έκανε μια φορά μετέτρεψε το ραβδί του σε κατσαβίδι! Και έτσι αντί για μαγικό ραβδί , ο Βλαχαπούτρας είχε μαγικό κατσαβίδι!!! Οι μέρες του Ζιζερόν λοιπόν, παρέα με τον βοηθό του ,πέρναγαν ευχάριστα, Δευτέρα έως Παρασκευή, τα πρωινά ,δίδασκε στη σχολή και στο Πανεπιστήμιο και τα απογεύματα μαζί με το Βλαχαπούτρα πήγαιναν περιπάτους με τις ιπτάμενες κατσαρόλες τους ή διάβαζαν κάποιο βιβλίο μαγείας. Τα Σαββατοκύριακα όμως ήταν οι πιο σημαντικές μέρες , ήταν οι μέρες που όλοι όσοι ήθελαν να τους επισκεφτούν πήγαιναν στο πύργο αφού φυσικά είχαν καταφέρει να κλείσουν πρώτα κάποιο ραντεβού διαμέσου του Βλαχαπούτρα. Κάπως έτσι λοιπόν ένα πρωινό κουδούνισε το τηλέφωνο του Ζιζερόν στο γραφείο του. Ντριν ντριν , το τηλέφωνο κουδούνιζε συνεχώς. Ο Βλαχαπούτρας που ήταν εκείνη τη στιγμή εκεί έτρεξε να σηκώσει το ακουστικό. Μπαμ κρατς  έκανε η μαγική σφαίρα του Ζιζερόν που για μια ακόμη φορά έπεσε στο πάτωμα, αφού ο Βλαχαπούτρας δεν πρόσεξε και πηγαίνοντας να σηκώσει το τηλέφωνο, σκόνταψε, και έπεσε πάνω στο μαγικό τραπέζι που ήταν ακουμπισμένη η μαγική σφαίρα. Ντριν ντριν συνέχιζε το τηλέφωνο. Ο Βλαχαπούτρας αγχωμένος άφησε προς το παρόν τη σφαίρα και σήκωσε το τηλέφωνο. «Παρακαλώ το γραφείο του μάγου Ζιζερόν, ο βοηθός του στο τηλέφωνο, ποιος είναι παρακαλώ;»  Από το τέλος της γραμμής ακούστηκε μια λεπτή ,γέρικη ,γυναικεία φωνή  « Ναι πιο δυνατά παρακαλώ δεν σας ακούω καθαρά...Ζιζερόν εσύ είσαι;» «Όχι κυρία είμαι ο Βλαχαπούτρας ο βοηθός του ,εσείς ποια είστε;» «Αααα Βλαχαπούτρα παιδί μου εσύ είσαι ; είμαι η μάγισσα Λουλού από την Λουλουδοχώρα , θέλω να μιλήσω στο Ζιζερόν σε παρακαλώ!» « Αχ ! κυρία μάγισσα Λουλού, το αφεντικό μου είναι σε μάθημα ,μπορώ να σας βοηθήσω εγώ; μήπως να του μεταφέρω κάποιο μήνυμα;»        « Τσς- Τσς ! Κρίμα , τέλοσπάντων αν και ήθελα να μιλήσω στο φίλο μου, δεν πειράζει! Θα του μεταφέρεις ένα μήνυμα σε παρακαλώ;» «Βεβαίως κυρία μάγισσα  Λουλού  πείτε μου..» «Πες στο αφεντικό σου πως την Κυριακή θα μαζευτούμε όλοι οι μάγοι στο ετήσιο συμβούλιο μαγείας που θα βραβεύσει τον μάγο που έκανε το πιο σπουδαίο μαγικό. Στις 19:00 κάτω από τη μαγική ελιά, στο μπλε χωράφι.Μην το ξεχάσεις Βλαχαπούτρα, είναι πολύ σημαντικό» «Μάλιστα κυρία μάγισσα Λουλού θα του το πω ,δεν θα το ξεχάσω!» είπε και έκλεισε το τηλέφωνο. Αφού το σημείωσε  στο ημερολόγιό του Ζιζερόν ,θυμήθηκε πως είχε σπάσει τη μαγική σφαίρα. Έπρεπε να βρει μια λύση. Δεν πρόλαβε όμως ούτε το μαγικό κατσαβίδι του να πιάσει ,όταν η πόρτα άνοιξε και εμφανίστηκε ο Ζιζερόν.
«Βλαχαπούτρα !!!!!!Πάλι έσπασες τη μαγική μου σφαίρα;;;;; Τι θα γίνει με εσένα;πες μου !σε λίγο θα αναγκαστώ να την κολλήσω με μαγική κόλλα στο τραπεζάκι για να μην την ξαναρίξεις!.» «Εεεεεεεεεεεεε....Συγγνώμη κύριε... εγώ... να ...... δεν ..... πήγα να σηκώσω το τηλέφωνο και.... δεν το ήθελα....» « Το τηλέφωνο; Ποιος ήταν;» « Η μάγισσα Λουλού από τη Λουλουδοχώρα πήρε για να σας καλέσει στο ετήσιο συμβούλιο μαγείας την Κυριακή που θα βραβεύσει τον μάγο που έκανε το πιο σπουδαίο μαγικό. Στις 19:00 κάτω από τη μαγική ελιά στο μπλε χωράφι. Το έχω γράψει και στο ημερολόγιο σας ...» «Χμμ!!! Μάλιστα... Λοιπόν Βλαχαπούτρα ετοιμάσου! γυάλισε τις μαγικές μας κατσαρόλες, πλύνε και σιδέρωσε τις καλές μας φορεσιές για να πάμε στο ετήσιο συμβούλιο. Είμαι πολύ περίεργος ποιον θα βραβεύσουν φέτος..» « Θα έρθω και εγώ;;;;Γιούπι.......» φώναξε ο Βλαχπούτρας και άρχισε να χοροπηδάει γύρω γύρω! «Ε! Σιγά, θα τα σπάσεις όλα !!! Λοιπόν, βιάσου είναι Πέμπτη σήμερα και πρέπει μέχρι την Κυριακή το πρωί να είμαστε έτοιμοι.» είπε ο Ζιζερόν και ο Βλαχαπούτρας βρέθηκε να τρέχει με τόσοo μεγάλη φόρα προς την έξοδο, που δε πρόλαβε να δει πως η μαγική πόρτα ήταν κλειστή και έσκασε με δύναμη πάνω της... «Είσαι καλά Βλαχαπούτρα ;;» Ρώτησε ο Ζιζερόν «Ναι ! μάλιστα!  Σίγουρα! Τέλεια!» κατάφερε να πει ο Βλαχαπούτρας  ανοίγοντας την πόρτα για να βγει έξω. Ήταν τόσο μεγάλη η χαρά του ,που δεν τον ένοιαζε καθόλου που χτύπησε, γιατί ήταν η πρώτη φορά μετά από τόσο χρόνια που ο Ζιζερόν θα τον έπαιρνε κοντά του , στο μεγαλύτερο κοσμικό γεγονός της χρονιάς για όλους τους  μάγους , στο Ετήσιο συμβούλιο μαγείας... Κατέβηκε στο γκαράζ και ξεκίνησε να τρίβει και να γυαλίζει  τις μαγικές κατσαρόλες για να είναι έτοιμες για το ταξίδι. Την ώρα που τελείωνε την πρώτη κατσαρόλα και ξεκίναγε να γυαλίζει τη δεύτερη ,πρόσεξε σε μια σκονισμένη γωνία του γκαράζ , ένα παλιό κιτρινισμένο, από τον καιρό, βιβλίο . Πλησίασε και το άνοιξε. Στην πρώτη σελίδα έγραφε «Τα πιο πρακτικά μαγικά κόλπα» . Η περιέργεια ξεχείλισε .... Άνοιξε σε μια τυχαία σελίδα και διάβασε τον τίτλο « Αλλάξτε ρούχα στο πι και φι» Να  κάτι πρακτικό σκέφτηκε και διάβασε παρακάτω «Αλλάξτε στη στιγμή και φορέστε τις πιτζάμες σας , πείτε.......πυζαμιστάν!» Πυζαμιστάν!φώναξε ο Βλαχαπούτρας και απευθείας αλλάζουν τα ρούχα του και από την ρόμπα της δουλείας ,βρέθηκε να φοράει την ρόμπα του ύπνου . Ουάου φώναξε ! Αυτό είναι φοβερό!!! «Αντιπυζαμιστάν !» Φώναξε και στη στιγμή βρέθηκε να φορά τα προηγούμενα ρούχα του . Έβαλε λοιπόν προσεκτικά το βιβλίο στη τσέπη του και συνέχισε τη δουλειά του. Το βράδυ, λίγο πριν πέσει για ύπνο, διάβασε και άλλες μαγικές πρακτικές λέξεις μέχρι που αποκοιμήθηκε. Οι μέρες πέρασαν γρήγορα και επιτέλους έφτασε η Κυριακή το πρωί. Φόρεσαν τις καλές τους ρόμπες ,έβαλαν τα γυαλισμένα τους παπούτσια, φόρεσαν τα μαγικά τους καπέλα και μπήκαν στις ιπτάμενες κατσαρόλες τους, έτοιμοι να φύγουν. Στην πρώτη κατσαρόλα ήταν ο Ζιζερόν και στην δεύτερη ο Βλαχαπούτρας. «Εμπρος στο μπλε λιβάδι στη μαγική ελιά» φώναξε ο Ζιζερόν και οι κατσαρόλες ξεκίνησαν το μακρύ ταξίδι τους. Πέρασαν πόλεις και χωριά ,βουνά και ποτάμια ,θάλασσες και ωκεανούς και επιτέλους στο βάθος ,είδαν το μπλε λιβάδι. Το μπλε λιβάδι ήταν ένα μέρος που ότι υπήρχε εκεί ήταν μπλε.Τα λουλούδια , τα δέντρα , τα ποτάμια, τα πουλάκια , τα ζωάκια όλα μα όλα ήταν μπλε! Στη μέση του λιβαδιού, στεκόταν μια μεγάλη μπλε γέρικη ελιά και από κάτω από τα κλαδιά της, ήταν ένα μεγάλο στρογγυλό τραπέζι. Γύρω γύρω υπήρχαν καρέκλες και όλοι οι μάγοι ήταν ήδη καθισμένοι . Μόνο ο Ζιζερόν έλειπε με τον Βλαχαπούτρα. Προσγειώθηκαν οι κατσαρόλες μαλακά στο έδαφος και ο Ζιζερόν πήδησε έξω. Ίσιωσε τη ρόμπα του και έγνεψε στο Βλαχαπούτρα να κατέβει. Αφού βγήκε και ο Βλαχαπούτρας ,πλησίασαν στο τραπέζι που κάθονταν και οι άλλοι μάγοι. «Μεγάλε Ζιζερόν επιτέλους ήρθες !» φώναξε η μάγισσα Λουλού και όλοι οι μάγοι σηκώθηκαν από τη θέση τους σε ένδειξη σεβασμού για τον πιο σοφό μάγο όλου του κόσμου. «Έλα έλα ,εδώ είναι η θέση σου, στο κέντρο του τραπεζιού,δάσκαλε»  Είπε ο μάγος Μουσαράν, ένας νέος μάγος που μόλις πριν 2 χρόνια είχε τελειώσει το πανεπιστήμιο της μαγείας του Ζιζερόν. Ο Ζιζερόν πλησίασε και κάθισε στη θέση του και με ένα μαγικό τρόπο εμφάνισε μια καρέκλα δίπλα του για τον Βλαχαπούτρα . «Λοιπόν να συστήσω σε όλους σας τον πιστό βοηθό μου τον Βλαχαπούτρα» ο Βλαχαπούτρας κοκκίνισε και και έκανε να σηκωθεί να χαιρετήσει αλλά μπέρδεψε τα πόδια του παραπάτησε  και καθώς προσπάθησε να στερεωθεί από την καρέκλα του Ζιζερόν τον έριξε και αυτόν κάτω... Οι μάγοι ξεκίνησαν να γελάνε τόσο δυνατά που σε κάποιους έσπαγαν τα κουμπιά από τον μανδύα τους  και κάποιοι άλλοι έπεφταν κάτω από τις καρέκλες τους. Καθώς ήταν όλοι σε μια κατάσταση χαράς και γέλιου με το συμβάν, δεν πρόσεξαν πως πολύ κοντά τους είχε πλησιάσει ο Σκρα, ο κακός καλικάντζαρος ,που πάντα αυτό που ήθελε, ήταν να κλέψει το μαγικό ραβδί του Ζιζερόν.Γιατί το ραβδί του Ζιζερόν ήταν το πιο ισχυρό ραβδί όλων των μάγων! Πλησίασε σιγά- σιγά στο τραπέζι και κρύφτηκε δίπλα από το μανιτάρι που ήταν στα πόδια του Ζιζερόν. Καθώς ο Ζιζερόν προσπαθούσε να σηκωθεί από το χώμα ,για να ξανακάτσει στην καρέκλα του,  ο Σκρα βρήκε ευκαιρία να αρπάξει το ραβδί του Ζιζερόν και να το κρύψει μέσα στη μαγική τσέπη του  μανδύα του. «Χε χε χε επιτέλους τα κατάφερα και πήρα το ραβδί που θα με βοηθήσει να γίνω εγώ ο πιο δυνατός μάγος του κόσμου!!!. Αντίο Ζιζερόν!!!» Ξεκίνησε λοιπόν να προχωράει για να φύγει. Τη στιγμή εκείνη όμως ,τον είδε ο Βλαχαπούτρας και ξεκίνησε να φωνάζει «Εεεεε! Ο Σκρα πήρε το μαγικό ραβδί του Ζιζερόν ΠΙΑΣΤΕ ΤΟΝ........» Όλοι οι μάγοι πετάχτηκαν όρθιοι πήραν  τα ραβδιά τους και ξεκίνησαν» « να ρίχνουν μαγικά ξόρκια στον Σκρα. «Βατραχέξ» φώναξε κάποιος , «Στάτους» Φώναξε κάποιος άλλος «Σάλα Μαχάλα» Κάποιος τρίτος ...  Μάταια όμως,  ο Σκρα είχε το πιο δυνατό ραβδί του κόσμου και κατάφερνε να ξεφύγει... Τότε, πετάχτηκε στη μέση ο Βλαχαπούτρας σήκωσε το μαγικό κατσαβίδι του , και πάνω στον πανικό του, το μόνο που θυμόταν να πει ήταν  «ΠΥΖΑΜΙΣΤΑΝ»!!. Τότε κάτι φοβερό έγινε!  ο Σκρα βρέθηκε με τις πιτζάμες του και ο μαγικός μανδύας που φόραγε και μέσα στον οποίο ήταν κρυμμένο το μαγικό ραβδί του Ζιζερόν εξαφανίστηκε και μπορούσαν πια οι υπόλοιποι μάγοι, να τον πιάσουν. Έτσι λοιπόν χίμηξαν πάνω του και με μια μαγική φράση τον μετέτρεψαν σε γάιδαρο!!. Όλοι έμειναν έκπληκτοι με τη γενναιότητα του Βλαχαπούτρα, μα πιο πολύ από όλους απορούσε ο ίδιος ο Βλαχαπούτρας ,που τα είχε καταφέρει χωρίς να κάνει γκάφα. Ο Ζιζερόν ήταν ενθουσιασμένος και αφού έκανε τα μαγικά του για να πάρει πάλι στα χέρια του το ραβδί του ,πλησίασε τον Βλαχαπούτρα  και τον αγκάλιασε. Γύρω τους μαζεύτηκαν και όλοι οι άλλοι μάγοι και σα να ήταν όλοι συνεννοημένοι, είπαν με μια φωνή πως το επίτιμο συμβούλιο της μαγείας αποφασίζει ,μάγος της χρονιάς να είναι ο Βλαχαπούτρας!!! Ο Βλαχαπούτρας έμεινε στήλη άλατος. Η χαρά του ήταν απερίγραπτη ! Του φόρεσαν το καπέλο του μάγου της χρονιάς και τον έβαλαν στην επίτιμη θέση. Το καλύτερο όμως ήταν που ο Ζιζερόν του ανακοίνωσε πως από εδώ και στο εξής δεν θα ήταν απλά βοηθός του αλλά δάσκαλος στη σχολή της μαγείας, στην πρώτη τάξη και φυσικά , μέλος του επίτιμου συμβουλίου μαγείας!! Όλοι ξεκίνησαν να χορεύουν γύρω του και εκείνος ήταν πραγματικά-πραγματικά ευτυχισμένος. Το μέλλον του φαινόταν να του επιφυλάσσει πολλές - πολλές περιπέτειες.-

Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2013

Τί είναι τα ελεύθερα σχολεία Waldorf; Μια εκπληκτική πρόταση Ολιστικής Παιδείας σε 60 χώρες!

Waldorfschule 
Θα εξετάσουμε την ιδιαίτερη λογική ακολουθία και λειτουργικότητα, την φιλοσοφία της αρχιτεκτονικής των σχολείων Waldorf, την σχέση τους με την ανθρωποσοφία του Steiner κι ύστερα θα δούμε τις προσπάθειες και την πιθανότητα να φτιαχτεί στην Ελλάδα ένα τέτοιο πρωτοποριακό σχολείο..
aachen1
                                                               Το σχολείο Waldorf στο Aachen
“Όταν ανάβλυσε η επιθυμία να γράψω για τη ζωή του Rudolf Steiner, το μέτραγα για κάτι απλό. Μόλις ξεκίνησα, μόνο τότε, συνειδητοποίησα ότι ήταν πολύ πιο δύσκολο από όσο φαινόταν. Πώς να χωρέσει η δράση ενός πολυδιάστατου κι ελεύθερου πνεύματος σε λίγες μόνο γραμμές; Όσο περισσότερο ανίχνευα τη ζωή και το έργο του τόσο διαπίστωνα ότι ήταν αδύνατον να συμπυκνωθεί κάποιο ψήγμα έστω της σοφίας του μέσα σε ένα μικρό κείμενο. Ακόμη πιο δύσκολο είναι να μεταφερθεί γραπτά, ο παλμός που διαπερνάει ακόμη και σήμερα κάθε μία από τις δραστηριότητες που θεμελίωσε.
rudy Με τον καιρό κατέληξα ότι το μόνο εφικτό είναι να καταθέσω την προσωπική μου εμπειρία. Να ξεφύγω από τα στεγνά ιστορικά στοιχεία ενός βιογραφικού, από τον ύφαλο να φωτιστούν όλες οι πτυχές της ζωής του και από το άλυτο πρόβλημα να ιχνογραφήσω μια αντικειμενική εικόνα. Όλα όσα θα μεταφέρω είναι υποκειμενικά και περιέχουν τον ενθουσιασμό ενός άνθρωπου που αντικρίζει την άδηλη προσφορά για το κοινό καλό, την αισιοδοξία ότι η ουτοπία της παγκόσμιας ευτυχίας δεν είναι ουτοπία αλλά τόπος που μπορεί να υπάρξει σε τούτη τη γη.
Χριστούγεννα του 2001 ήμουν φιλοξενούμενος στο Aachen, πρωτεύουσα του Καρλομάγνου, πολύ κοντά στα σύνορα Γαλλίας, Γερμανίας, Βελγίου, Ολλανδίας. Χρόνια τώρα, οι φίλοι που μας φιλοξενούσαν, μιλούσαν περήφανα για το σχολείο που μαζί με άλλους γονείς είχαν ιδρύσει. Ποτέ δεν είχα δώσει ιδιαίτερη σημασία. Αυτή την φορά όμως δεν μπόρεσα να αποφύγω μια επίσκεψη στους χώρους του άδειου λόγω των εορτών σχολείου.
                                                                                     
Κοίταζα από το παράθυρο του αυτοκινήτου το παγωμένο πάρκο που διασχίζαμε. Σκεφτόμουν πόσο βαριόμουν την επίσκεψη ετούτη σ΄ ένα άδειο σχολείο. Θα προτιμούσα ένα ζεστό καφέ στην πλατεία, να κοιτώ τους περαστικούς, μια μπύρα κοντά στον καθεδρικό ναό, ή έστω να χαζεύω τις χριστουγεννιάτικες βιτρίνες με τα χιλιάδες λιμπιστά μπιχλιμπίδια. aachen ktirio Δεν πρόλαβα να γίνω αγενής και να γκρινιάξω, το αυτοκίνητο φρέναρε, παρκάραμε κι οι πόρτες άνοιξαν μπάζοντας παγωμένο αγιάζι. Φτάσαμε. Ήμασταν δίπλα στο πάρκο. Φόρεσα γάντια, σκούφο και βγήκα.
Εντυπωσιακό! Το προαύλιο δεν έχει κάγκελα, φυσική του προέκταση ήταν το πάρκο. Καθώς βαδίζαμε συναντούσαμε διάφορες κατασκευές. Ένα πλινθόκτιστο φούρνο, ένα πλακόστρωτο με αμφιθεατρική πεζούλα, ένα παχνί με πρόβατα, ένα μπαξέ με καλλιέργειες και άλλα. Μου εξηγήσανε ότι οι τελειόφοιτοι αν θέλουν μπορούν να αποφασίσουν την κατασκευή ενός έργου που θα μείνει στο σχολείο. Όλα τα έργα αυτά, ομαδικές εργασίες που έχουν αποφασιστεί σχεδιαστεί και κατασκευαστεί από τους ίδιους τους μαθητές, στέκουν στο προαύλιο και εξυπηρετούν διάφορες δραστηριότητες.
                            fidi   
                                                                
Η καλλιέργεια του μπαξέ είναι μέρος του σχολικού προγράμματος. Απόρησα. Είναι τεχνικό το σχολείο αυτό; Η απάντηση ήταν καθαρή: Όχι δεν είναι τεχνικό σχολείο, ούτε σχολείο εργασίας. provataΕίναι σχολείο με παιδαγωγική πρακτική που σύστησε ο Rudolf Steiner στο σχολείο που ο κύριος μέτοχος της καπνοβιομηχανίας Waldorf Astoria, Δρ. Μόλτ ίδρυσε για τους εργαζόμενους του εργοστασίου, της Στουτγάρδης το 1918. Όλους του εργαζόμενους και τους εργάτες και τους διευθυντές!  Τα πρόβατα εντάχθηκαν κι αυτά στις σχολικές δραστηριότητες. Η πρώτες τάξεις τα ταΐζουν, σε μεγαλύτερες τάξεις φροντίζουν για την καθαριότητα και την υγιεινή τους. Κάποια τάξη τα κουρεύει, σε μεγαλύτερη τάξη μαθαίνουν να χρωματίζουν και να γνέθουν το μαλλί. Κάθε τελειόφοιτος έχει σπίτι του ένα κομμάτι υφαντό που το έχει γνέσει, χρωματίσει, υφάνει ο ίδιος.
Φτάσαμε στο κεντρικό κτήριο. Ιδιόρρυθμη αρχιτεκτονική χωρίς ορθές γωνίες, αρχικά δεν ενθουσιάστηκα. Μπαίνοντας μου εξήγησαν πως η αρχιτεκτονική αυτή ήταν πρόταση του Rudolf Steiner. Ονομάζεται οργανική αρχιτεκτονική και αντιμετωπίζει το κτίριο σαν έναν οργανισμό που αλληλεπιδρά με το περιβάλλον και τους ανθρώπους. Φροντίζει π.χ να έχουν όλες οι αίθουσες φυσικό φωτισμό που επαρκεί για το μάθημα.
strofi aachen
  Στο εσωτερικό οι τοίχοι είναι βαμμένοι με λαζούρες και η διαφάνεια του χρώματος δίνει την αίσθηση του μη συγκεκριμένου. Ο διάδρομος είναι πολύπλοκος σαν λαβύρινθος. Ένιωθα χαμένος καθώς είχα συνηθίσει στους ευθείς διαδρόμους με τις πόρτες δεξιά και αριστερά. Μου εξηγήσανε ότι γρήγορα ο μαθητής εξοικειώνεται. Σκέφτηκα ότι ίσως έτσι δέχεται το μήνυμα ότι η ζωή είναι μια εξερεύνηση με την οποία αποκτά την εσωτερική βεβαιότητα ότι θα εξοικειωθεί.
                                                    

                           esoteriko aachen                                                                        Εσωτερικοί χώροι του σχολείου του Aachen
Στον χώρο υπήρχανε μόνο φυσικά υλικά. Ακόμη και τα χρώματα, μου εξήγησαν, είναι από ανόργανα υλικά και φυτικά σκευάσματα. Δεν χρησιμοποιείται πουθενά πλαστικό. Συμπέρανα ότι στόχος του σχολείου είναι τα παιδιά να αποκτούν κάποιου είδους οικολογική συνείδηση. Φαντάστηκα ότι είναι ένα είδος σχολείου που έχει υποστηριχτεί από τους πράσινους-εναλλακτικούς. Αργότερα, μελετώντας τις παιδαγωγικές αρχές που έθεσε ο Steiner για τα ελεύθερα σχολεία Waldorf θα διαπίστωνα ότι κατ' ουσία η εκπαίδευση αυτή έφτανε πολύ βαθύτερα από όσο μπορούσα να φανταστώ.
                  waldorf_school_aarhus_shl030609_4
Κάποια στιγμή φτάσαμε στην πόρτα της πρώτης τάξης. Ρώτησα, πως είναι δυνατόν σε ένα σχολείο να είναι οι τάξεις, όλων των βαθμίδων στον ίδιο χώρο. Η απάντηση ήταν απλή και αποστομωτική.
 Στο σχολείο αυτό δεν υποθάλπεται κανενός είδους διάκριση, ούτε για λόγους ηλικίας ή φύλου, ούτε για λόγους χρώματος, θρησκείας ή εθνικότητας αλλά ούτε και για λόγους επιδόσεων ή ικανοτήτων. Τα πιο ικανά παιδιά αναλαμβάνουν μεγαλύτερες ευθύνες. Την πρώτη μέρα του σχολείου, τα μεγαλύτερα υποδέχονται τα μικρά και κρατώντας τα από το χέρι τα ξεναγούν σε όλους τους χώρους και εξηγούν τη λειτουργία του. Όλη τη χρονιά οι μεγάλοι μαθητές έχουν κάποια ευθύνη για τους μικρότερους.
                 waldorf (1)
Μπήκαμε στην τάξη. Το θέαμα ήταν εκπληκτικό. Ούτε στα καλύτερά μου όνειρα δεν μπορούσα να φανταστώ μια τέτοια τάξη. Δεν ήταν μόνο το φως και τα χρώματα, αλλά και η μυρουδιά, η αίσθηση του χώρου. Στον πίνακα υπήρχε ζωγραφισμένη με χρωματιστές κιμωλίες μια πολύ όμορφη χριστουγεννιάτικη ζωγραφιά από τον δάσκαλο για τους μαθητές. classroom-of-the-1-classΛίγο πιο δίπλα σε ένα τραπέζι όμορφα στολισμένο, μια σύνθεση με ξύλα φρούτα λουλούδια και φυτά εποχής. Ο δάσκαλος μου είπανε, περιμένει τα παιδιά στην πόρτα και τα καλημερίζει ένα ένα με την έναρξη της σχολικής μέρας.
Η τάξη ευωδίαζε από την μυρωδιά των φυσικών υλικών από τα οποία ήταν κατασκευασμένη. Ξύλινα θρανία κερωμένα με κερί μέλισσας. Πάτωμα από πλακάκια λινελαίου, τοίχοι με λαζούρες με βάση το κερί της μέλισσας. Κυρίαρχο χρώμα το ροζ. Κάνει τα μικρά να νιώθουν ασφάλεια και θαλπωρή.


girl cookiesΚαθώς οι τάξεις μεγαλώνουν το χρώμα τους ψυχραίνει μια και η παιδική ψυχή, καθώς εξελίσσεται, χρειάζεται διαφορετική χρωματική επιρροή για να συντονιστεί με τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες της ηλικίας. Μπαίνοντας στις υπόλοιπες τάξεις διαδοχικών βαθμίδων, αυτά που μου φαινόταν ιδιόρρυθμα και "οικολογικό-πολυτελή" μεταμορφώθηκαν σε αυτονόητα. Αυτό που έβλεπα μπροστά μου δεν ήταν η αντιστοιχία της οικονομικής διαφοράς Γερμανίας, Ελλάδας καθρεφτισμένη στην υλική υποδομή της εκπαίδευσης. Ήταν κάτι άλλο που ξεπέρναγε το υλικό, όμως το διαμόρφωνε μέσα από μια τελείως διαφορετική προσέγγιση της εκπαίδευσης.

Ένα κοριτσάκι φτιάχνει Χριστουγεννιάτικα ζαχαροκούλουρα στο νηπιαγωγείο Rudolf Steiner Waldorfschule στις 11 Δεκεμβρίου 2009 στο Βερολίνο. 
Η διαπίστωση ότι υπάρχει ένα τέτοιο σχολείο βούρκωσε τα μάτια μου. Συνειδητοποίησα ότι σε τέτοιο περιβάλλον έχουν δικαίωμα να βρίσκονται όλα τα παιδιά του κόσμου. Ένιωθα ότι θα ήθελα πολύ να διδάξω σε αυτό το σχολείο κι αν ήμουν μαθητής εδώ τα παιδικά μου χρόνια θα ήταν πιο ευτυχισμένα, θα είχαν τη δύναμη να με στηρίζουν ακόμη.
                              
 Το εργαστήρι ζωγραφικής 



          
                                                                                 Γλυπτά σχολικού εργαστηρίου    
Συνεχίσαμε την ξενάγηση φτάνοντας στις αίθουσες των καλλιτεχνικών μαθημάτων. Καινούρια αποκάλυψη. Είδαμε με τα μάτια μας το βάρος της εκπαιδευτικής δραστηριότητας στα καλλιτεχνικά. Η καλλιτεχνική φύση υπάρχει σε κάθε άνθρωπο. Είναι γνωστό ότι οι τέχνες ωθούν την εκδήλωση πολλών παράπλευρων πτυχών της ανθρώπινης οντότητας. Μάρτυρες βουβοί αυτής της πραγματικότητας στέκονται τα έργα των μαθητών στις αίθουσες των καλλιτεχνικών. Έργα ζωγραφικά, γλυπτά σε ξύλο, πηλό ή άλλα υλικά αποδεικνύουν ότι οι μαθητές στο σχολείο αυτό εργάζονται σοβαρά και με έμπνευση.
Waldorfschule-Klassenraum Θυμήθηκα τα έργα που διακοσμούν τους διαδρόμους του σχολείου και στέκονται ζωντανά παραδείγματα μιας συλλογικής εξέλιξης της καλλιέργειας των μαθητών. Μας εξηγήσανε ότι από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, το κίνητρο για μάθηση και η θέληση ενδυναμώνονται μέσω της τέχνης. Οι μαθητές βιώνουν την αριθμητική χτυπώντας τα πόδια τους στη γη σε ομαδικά παιδικά παιχνίδια που έχουν βάση τους ρυθμούς. Μετράνε τα βήματά τους πάνω στον ίαμβο, τον ανάπαιστο κ.λπ. Ο ρυθμός του ποιητικού λόγου γίνεται πράξη αριθμητική. Η προπαίδεια έχει ήδη αναπτυχθεί μέσα τους πριν ακόμη γίνει διδασκαλία στον πίνακα. Θυμήθηκα πόσο πολύ είχα ταλαιπωρηθεί για να μάθω απέξω δίχως πραγματικό αντέρεισμα την στείρα προπαίδεια.
Με αυτό τον τρόπο, μου εξήγησαν, το "τελετουργικό" βάδισμα, η τέχνη και η επιστήμη ξαναβρίσκουν μέσα στην παιδική ψυχή την πρωταρχική ενότητα. Η ανθρωπότητα στην αυγή του πολιτισμού δε διαχώριζε τέχνη, θρησκεία και επιστήμη. Η παγκόσμια ανθρώπινη μνήμη γίνεται το θεμέλιο, η διαδρομή που ο μαθητής ξαναδιανύει για να προσεγγίσει με σεβασμό και λατρεία τη γνώση.
Φτάσαμε στο αμφιθέατρο της φυσικής. Το πρόγραμμα του σχολείου είναι διαμορφωμένο έτσι, ώστε η φυσική να διδάσκεται εδώ. Τα φαινόμενα επιδεικνύονται απαραίτητα με πειράματα στα παιδιά. Οι φυσικές επιστήμες ξεκίνησαν από την παρατήρηση και το πείραμα. Είναι πολύ στραβό να διδάσκεται η φυσική και η χημεία δίχως το πείραμα. Έτσι αποκόπτεται η νοητική λειτουργία από τη φύση, με αποτέλεσμα η λογική να παίρνει την εξουσία της νόησης και οδηγεί σε θεωρίες που γεννιούνται ξεκομμένες από τα φαινόμενα.
                                 
                                             Στάση ευρυθμίας από μαθήτρια                              

                                                         Ευρυθμία σε παιδικό σταθμό
Ανοίγοντας μια μια τις αίθουσες φτάσαμε στην αίθουσα της ευρυθμίας. Ήταν κάτι σαν αίθουσα μπαλέτου.
Η ευρυθμία, μας εξήγησαν, είναι η τέχνη του ορατού λόγου και της ορατής μουσικής. Οι ήχοι της αλφάβητου, οι φθόγγοι της μουσικής μπορούν να αναπαρασταθούν με αντίστοιχες κινήσεις. Κάθε γράμμα κάθε ήχος έχει μια αξία που είναι ψυχικά και πνευματικά αντιληπτή. Αυτή την σημασία μπορεί το ανθρώπινο σώμα να την εκφράσει και κινητικά. Στάσεις και κινήσεις του σώματος εξωτερικεύουν με οπτικό τρόπο τις αξίες αυτές. Τέτοια κινητική δραστηριότητα μπορεί να εκφραστεί καλλιτεχνικά με μια τέχνη θα μπορούσε να πει κανείς ότι μοιάζει με χοροθέατρο. Μπορεί επίσης να λειτουργήσει θεραπευτικά, να βελτιώσει την συγκέντρωση, τη θέληση, την ισορροπία, την προσοχή, τον λόγο και άλλα. Χρησιμοποιείται εκπαιδευτικά, καθότι αναπτύσσει ποιότητες εσωτερικές που εναρμονίζουν τα πνευματικά, ψυχικά και υλικά συστατικά στοιχεία του ανθρώπου, με αποτέλεσμα την ωφέλεια στην εκπαιδευτική δράση.
Φτάσαμε στην πόρτα του εργαστηριού τεχνολογίας. Μπαίνοντας μέσα αντικρίσαμε και πάλι ένα θέαμα αναπάντεχο. Βαρέλια με χαρτοπολτό, χαρτιά κρεμασμένα για στέγνωμα από ανακύκλωση που είχαν κάνει οι μαθητές. Βάζα με χρώματα από ορυκτά και φυσικά υλικά συλλεγμένα και επεξεργασμένα από τους μαθητές. Αργαλειοί με υφαντά που ύφαιναν οι μαθητές. Λεκάνες χρωματισμού του μαλλιού που γνεθόταν από τους μαθητές. Σφυριά και αμόνια για σφυρηλάτηση χαλκού και άλλων μετάλλων. Καμίνι κεραμικής. Όλες αυτές και άλλες τεχνικές δραστηριότητες είναι ο θεμέλιος λίθος της τεχνολογίας. Η μηχανική και η χημεία στηρίζονται σε αυτά. Είναι θεμελιώδες ο μαθητής να καταπιαστεί πρακτικά με τέτοια ζητήματα, γιατί τότε οποιοδήποτε τεχνικό πρόβλημα όσο σύνθετο κι αν φαίνεται βρίσκει ένα ήδη απαντημένο αντίκρισμα μέσα του. Όλη η ιστορική-τεχνολογική γνώση του ανθρώπου γίνεται κτήμα του μαθητή έμπρακτα, με τα χέρια και τον νου, όχι μόνο με τα μάτια από κάποιο ντοκιμαντέρ ή μια εγκυκλοπαίδεια. Επιπλέον, τα υλικά που προκύπτουν από τέτοιες τεχνολογικές δραστηριότητες, περιέχουν υψηλή αισθητική ποιότητα, προάγουν οικολογική και περιβαλλοντική συνείδηση.
fitemata     
 Προχωρώντας στους διαδρόμους του σχολείου η αρχιτεκτονική του, οι χρωματισμοί του η διακόσμηση και αισθητική του είχαν αρχίσει να μου αποκαλύπτουν ένα εκπαιδευτικό σύστημα που η φιλοσοφία του είχε πολύ μεγαλύτερο βάθος από έναν απλό οικολογικό προσανατολισμό.
          tavania aachen


Φτάσαμε στο κυλικείο. Ξανά μια αποκάλυψη να επισημάνει το αυτονόητο, θαμμένο στην συνήθεια που μουδιάζει συχνά κάθε δημιουργική μας δραστηριότητα. Το κυλικείο και τα προϊόντα που προσφέρει είναι δραστηριότητα γονέων. Σχολική επιτροπή από γονείς ετοιμάζει τα προϊόντα του κυλικείου. Όλα τα τρόφιμα και οι λιχουδιές είναι σπιτικά. Διαδοχικά γονείς ετοιμάζουν τα σνακ και τα κολατσιά. Απουσιάζουν τροφές ανθυγιεινές, αμφίβολης διατροφικής αξίας. Προτιμούνται τα βιολογικά προϊόντα, το αλεύρι ολικής αλέσεως, το μέλι αντί της ζάχαρης κ.λπ.
Children Prepare Christmas Cookies mPKBHRZAOU0l   Τότε μου αποκάλυψαν ότι όλες σχεδόν οι εργασίες συντήρησης γίνονται από τους ίδιους τους γονείς. Το καθάρισμα, εργασίες επέκτασης, χτισίματα, ξυλουργικές επεμβάσεις και πολλά άλλα γίνονται από τους ίδιους τους γονείς. Η ίδια η διοίκηση του σχολείου γίνεται από τους γονείς και τους δασκάλους! Δεν υπάρχει διευθυντής με την έννοια που γνωρίζουμε από τα άλλα σχολεία, αλλά το σχολείο διοικείται από επιτροπή γονέων, δασκάλων και καθηγητών που παίρνει τις αποφάσεις ομόφωνα!
goneis  Γονείς κάνουν τις οικοδομικές δουλειές.. Άραγε ποιοί ‘Έλληνες γονείς θα έκαναν κάτι παρόμοιο, αντί να “παρκάρουν” τα παιδιά τους αμέριμνα σε αγνώστους;
Αναρωτήθηκα για την οικονομική διαχείριση του σχολείου. Μου εξήγησαν ότι τα ελεύθερα σχολεία Waldorf είναι αυτοχρηματοδοτούμενα, αυτόνομα, ελεύθερα σχολεία. Βέβαια το εκπαιδευτικό αυτό σύστημα έχει κρατική αποδοχή από το γερμανικό κράτος και λαμβάνει κρατική επιχορήγηση, όπως κάθε άλλο σχολείο της Γερμανίας. Οι επιπλέον δραστηριότητες που δεν καλύπτονται από το γερμανικό δημόσιο γίνονται με οικονομική ευθύνη του συλλόγου γονέων και καθηγητών που διοικεί το σχολείο.
grundsteinchor                                        Και μετά το σκάψιμο ακολουθούν τα τραγούδια της χορωδίας των γονέων!
Στο συγκεκριμένο σχολείο κάθε μαθητής πληρώνει δίδακτρα για τις ανάγκες του σχολείου αποκλειστικά. Κανένας δε βγάζει κέρδος! Το σχολείο είναι ελεύθερο και δεν ανήκει σε κανένα ιδιώτη επιχειρηματία! Το εκπληκτικό δε είναι ότι κανένας μαθητής δεν αποκλείεται από το σχολείο αυτό για οικονομικούς λόγους. Αν κάποιος μαθητής επιθυμεί το σχολείο αυτό, και δεν μπορεί αποδεδειγμένα να καλύψει τα δίδακτρά του, όλη η σχολική κοινότητα αναλαμβάνει το χρέος του. Ουσιαστικά κάθε μαθητής πληρώνει δίδακτρα, αλλά ανάλογα με τις δυνατότητές του. Μια σχολική επιτροπή αναλαμβάνει να εξετάζει κάθε περίπτωση χωριστά. Όλες αυτές οι πληροφορίες μου γέννησαν πλήθος ερωτηματικά, αλλά φαίνεται πως οι υπεύθυνοι των σχολείων (για παράδειγμσ το σχολείο Waldorf στο Σάλτσμπουργκ), έχουν βρει τους τρόπους για να καθορίζουν τα μηνιαία δίδακτρα κάθε παιδιού.Κάθε σχολείο -όπως είναι φυσικό- δημιουργεί τις δικές του μεθόδους για τέτοια ζητήματα.
   lysistrata  11-11-11n426-Klasse12-Lysistrata-FR
Στο σχολείο Rudolf Steiner στο Harmburg τα παιδιά παίζουν Ελληνική Λυσιστράτη! Η εικόνα είναι από περσινή παράσταση. Τα Ελληνόπουλα έχουν παίξει ποτέ στα σχολεία τους Λυσιστράτη;
Αναρωτήθηκα, αν θα μπορούσε να στέκει ένα τέτοιο σχολείο σε οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου, εκτός από την κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Ειδικά αν θα μπορούσε να υπάρξει στην Ελλάδα με δεδομένο το ελληνικό ταμπεραμέντο. Μου εξήγησαν, τέτοια σχολεία υπάρχουν παντού σε όλον τον κόσμο και προσαρμόζονται με τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Κανένα ελεύθερο σχολείο Waldorf, δεν είναι ίδιο με κάποιο άλλο. Το κάθε ένα έχει τον χαρακτήρα του την αισθητική του, το ύφος του γενικότερα. Ο τίτλος τους "ελεύθερα σχολεία" δεν είναι καθόλου τυχαίος, αλλά προκύπτει από τον γενικό εκπαιδευτικό στόχο να δημιουργήσουν ελεύθερους ανθρώπους χρήσιμους για την κοινωνία και τον εαυτό τους.Όπως τα όρια του προαύλιου δεν είναι συγκεκριμένα, έτσι και η δραστηριότητα του σχολείου δεν περιορίζεται στο σχολικό περιβάλλον, αλλά συνυφαίνεται με όλη την τοπική κοινωνία.
giorti
Οι γιορτές, στις οποίες δίνεται ιδιαίτερη σημασία, προσδιορίζουν τον ρυθμό του έτους. Δεν είναι σχολικές με τη συνηθισμένη έννοια, αλλά είναι γιορτές, με δραστηριότητες ανοιχτές για όλους τους ανθρώπους της τοπικής κοινωνίας. Το σχολείο εισπνέει και εκπνέει προς την κοινωνία.Όσο περισσότερα μου λέγανε τόσο πιο πολύ βυθιζόμουν στις σκέψεις μου και χανόμουν από το περιβάλλον. Όλες αυτές οι πληροφορίες ήταν πάρα πολλές και πυκνές για να τις συλλάβω μονομιάς. Έφυγα από το Aachen κουβαλώντας μέσα μου τον σπόρο αυτής της αποκάλυψης. Τέτοια σχολεία Waldorf όλων των βαθμίδων ιδρύονται από γονείς σε όλον τον κόσμο. Οι δυσκολίες είναι μεγάλες, αναμφισβήτητα, αλλά η θέλησή των ανθρώπων έχει ιδρύσει ελεύθερα σχολεία από το Νεπάλ ως την Ρωσία, από την Αίγυπτο μέχρι την Εσθονία, από την Γαλλία μέχρι την Αυστραλία και την Αμερική. Όλοι αυτοί τα κατάφεραν! Τα σχολεία αυτά στον κόσμο μετράνε ίσως χιλιάδες, εμείς γιατί όχι;
"Ο υψηλότερος μας μόχθος είναι να αναπτύξουμε ελεύθερες ανθρώπινες υπάρξεις που να είναι αφεαυτού ικανές να δώσουν έναν προσανατολισμό, να διδάξουν ένα σκοπό στις ζωές τους" - Rudolf Steiner
Rudolf-Steiner-Quotes-1
Αυτή ίσως να είναι η πιο περιεκτική φράση που περιγράφει τον στόχο των σχολείων Waldorf που ίδρυσε ο Rudolf Steiner και στηρίζονται στη βαθιά κατανόηση του ανθρώπου μέσα από την ανθρωποσοφία. Ξετυλίγοντας τον μίτο για να γνωρίσει κανείς τις φιλοσοφικές και εκπαιδευτικές απαρχές των σχολείων αυτών βρίσκεται μπροστά στην αίθουσα των θησαυρών της ανθρώπινης γνώσης. Πρόταση βαθιάς κατανόησης της ζωής η ανθρωποσοφία θέτει ερευνητικά ζητήματα για την κοινωνία, την ιατρική, την γεωργία, την τέχνη, την επιστήμη, την εκπαίδευση. Είμαι βέβαιος πως οι απαντήσεις που βρίσκει ο αναζητητής της αλήθειας στην προσέγγιση αυτή δίνουν λύσεις για τα δεινά της ανθρωπότητας, για τον προορισμό της και προτείνουν μια εφικτή αντανάκλαση της "ουτοπίας" της κατανόησης, της αγάπης, της ειρήνης και της ελευθερίας.
Σχολείο Waldorf στην Ελλάδα ακόμη δεν υπάρχει, μα μου φαίνεται πως αξίζει ο κόπος να στηθεί, ειδικά τώρα που ο διάλογος για την παιδεία μπορεί να είναι γόνιμος, για να γεννήσει την αυριανή Ελλάδα, που ξανά αγκαλιάζει δημιουργικά τα προγονικά της αρχέτυπα κι εκπέμπει το μήνυμα της ειρήνης, της αγάπης και της αδελφοσύνης στον κόσμο. Της Ελλάδας που -πιστή στις πνευματικές της αρχές- τους ξαναδίνει την ξεχασμένη τους αξία.”
Αναδημοσίευση από: http://www.e-zine.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=47

Όσα δεν πρέπει να λέμε στα παιδιά μας

Συχνά, στην προσπάθειά μας να πειθαρχήσουμε το παιδί μας, καταφεύγουμε σε διάφορες φράσεις που το μπερδεύουν, το πληγώνουν και του δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα, φράσεις που τελικά κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό. Μάθετε λοιπόν ποιες είναι ώστε την επόμενη φορά να τις αποφύγετε.


"Αν δεν φας, δεν θα μεγαλώσεις"
Πολλοί από εμάς χρησιμοποιούμε αυτήν τη φράση στην προσπάθεια για να πείσουμε το παιδί μας να φάει λίγο παραπάνω. Τις περισσότερες φορές βέβαια πετυχαίνουμε το στόχο μας, διότι (χάρη στον προστακτικό τόνο της φωνής μας) το αναγκάζουμε να αδειάσει το πιάτο του, οπότε τρώει όχι επειδή πεινάει, αλλά επειδή εμείς του το επιβάλαμε.
Τι να κάνετε: Προσπαθήστε να σέβεστε τις ανάγκες του παιδιού. Μην παρεμβαίνετε προσπαθώντας να του επιβάλετε αυτό που εσείς πιστεύετε ότι είναι το σωστό. Ακόμα και αν το μικρό σας δεν έχει φάει μπουκιά όλη μέρα, αποφύγετε κάθε είδους απειλές ή προσταγές και χρησιμοποιήστε θετικές φράσεις οι οποίες μεταδίδουν μεν με σαφήνεια το μήνυμα που θέλετε να περάσετε, αλλά συγχρόνως "κλείνουν" μέσα τους όλη σας την αγάπη. Επειδή είναι πολύ σημαντικό να εκφράζεστε με θετικό τρόπο (αντί για αρνητικό), μπορείτε να πείτε στο παιδί σας: "Είναι καλό να τρως το φαγητό σου, γιατί έτσι θα μεγαλώσεις και θα είσαι ένα δυνατό παιδί". Εξηγήστε του πως το φαγητό βοηθά στην ανάπτυξή του και του χαρίζει όλη την ενέργεια που έχει ανάγκη για να τρέχει γρήγορα, να παίζει πολλές ώρες με τους φίλους του και να καταπιάνεται με όλες τις δραστηριότητες που το ευχαριστούν.
"Μην κλαις! Τα καλά παιδιά δεν κλαίνε"
Κανένα παιδί δεν κλαίει χωρίς λόγο και τα πρώτα χρόνια το κλάμα αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό κώδικα επικοινωνίας. Τα δάκρυα αποκαλύπτουν πως το παιδί σας είναι στενοχωρημένο, φοβισμένο ή κάτι ζητά από εσάς (φαγητό, βόλτα, προσοχή). Με τη φράση αυτή -άθελά σας- το μαλώνετε επειδή εκφράζει τα συναισθήματά του με το κλάμα, ενώ την ίδια στιγμή εκείνο πιστεύει πως, αφού κλαίει, δεν είναι καλό παιδί.
Τι να κάνετε: Αναρωτηθείτε τι από τα δυο σας ενδιαφέρει: η αιτία που κάνει το μικρό σας να κλαίει ή η… ησυχία σας. Και επειδή σίγουρα το πρώτο υπερισχύει, προσπαθήστε να ενθαρρύνετε το παιδί σας να εξωτερικεύει όσο το δυνατό περισσότερο τα συναισθήματα, τις σκέψεις, τη γνώμη του. Με τον τρόπο αυτό του δείχνετε πως είστε διαθέσιμοι να ακούσετε ό,τι το απασχολεί, πως καταλαβαίνετε τα νευράκια του και πως υπολογίζετε την άποψή του. Να θυμάστε πως αν ένα παιδί δεν εκφράζει τα συναισθήματά του (καλά ή κακά) αρχικά με το κλάμα και μεγαλώνοντας με την κουβέντα, βρίσκει άλλους τρόπους να εκφραστεί, τρόπους τους οποίους οι ειδικοί χαρακτηρίζουν "δυσλειτουργικούς", όπως είναι οι τσακωμοί με τους φίλους του, η φασαρία μέσα στην τάξη ή οι απότομες εκρήξεις στη συμπεριφορά του.
"Ο παππούς κοιμάται στον ουρανό"
Το να ανακοινώσετε στο μικρό σας πως πέθανε ένα αγαπημένο του πρόσωπο είναι μια από τις πιο δύσκολες καταστάσεις που έχετε να αντιμετωπίσετε ως γονείς. Αναρωτιέστε ποιες μπορεί να είναι οι αντιδράσεις του, ψάχνετε την κατάλληλη στιγμή και συνεχώς απορρίπτετε ό,τι είχατε προγραμματίσει να πείτε, για να σκεφτείτε έναν άλλον τρόπο, ίσως πιο ανώδυνο...
Πολλοί γονείς προτιμούν έμμεσες οδούς ή επικαλούνται δικαιολογίες για να αποφύγουν να μιλήσουν στο παιδί για το θάνατο. Μια από τις πιο συνηθισμένες φράσεις-δικαιολογίες είναι "ο παππούς κοιμάται στον ουρανό". Ακούγοντάς την όμως το παιδί, πιθανόν να συνδέσει τον ύπνο με το θάνατο και να πιστέψει πως όταν κάποιος κοιμάται, πεθαίνει. Αλλά τι γίνεται όταν ξυπνά; Δεν είναι πια πεθαμένος; Όπως καταλαβαίνετε, η φράση αυτή ενδέχεται να δημιουργήσει σύγχυση στο μυαλό του παιδιού σας, ενώ δεν αποκλείεται να αρχίσει να φοβάται να κοιμηθεί.
Τι να κάνετε: Σε καμιά περίπτωση μην αποκρύψετε την αλήθεια λέγοντας πως ο παππούς "κοιμάται" ή "έχει πάει ταξίδι". Δεν ωφελεί να αποφεύγετε μια συζήτηση με το παιδί σας σχετικά με το θάνατο, μιας και αργά ή γρήγορα θα γίνει. Αν μάλιστα η κουβέντα αυτή γίνει σε μικρή ηλικία, το μικρό σας θα τον αποδεχτεί ευκολότερα.
Έχετε υπόψη πως ο θάνατος του κατοικίδιου σας μπορεί να λειτουργήσει "εκπαιδευτικά". Αφήστε το παιδί να είναι "παρών" στην ταφή, μαζέψτε μαζί λουλουδάκια, φτιάξτε έναν σταυρό. Εξηγήστε του πως το αγαπημένο σκυλάκι έφυγε από τη ζωή, αλλά εσείς θα το θυμάστε για πάντα.
"Όχι έτσι! Κάν το όπως η Μαρία!"
Εσείς πώς νιώθετε όταν σας συγκρίνουν με άλλους; Σίγουρα όχι και πολύ ευχάριστα. Γιατί λοιπόν συγκρίνετε το παιδί σας με το αδερφάκι του, το φίλο του ή τον συμμαθητή του; Το καημένο ενοχλείται πάρα πολύ κάθε φορά που σας "ξεφεύγουν" τέτοιου είδους συγκρίσεις και, επειδή δεν μπορεί να τα βάλει μαζί σας, τα βάζει με το άλλο παιδί. Οι συγκρίσεις εξάλλου είναι ο πιο… σύντομος δρόμος προς τον (αρνητικό) ανταγωνισμό.
Τι να κάνετε: Κόψτε αυτήν τη συνήθεια που μόνο απογοήτευση προκαλεί στο παιδί, αφού συνειδητοποιεί πώς δεν είστε ευχαριστημένοι με όσα κάνει (κι ας κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να σας ευχαριστήσει). Μην του λέτε π.χ. "Αυτό που ζωγράφισες δεν είναι σπίτι! Κοίτα τι ωραίο που το έκανε η Μαρία". Με τον τρόπο αυτό του δηλώνετε ευθέως πώς η προσπάθειά του δεν είναι ικανοποιητική, το παιδί σας απογοητεύεται και σιγά-σιγά παύει να προσπαθεί.
"Αν δεν κάτσεις καλά, θα σε πάρει ο γύφτος/γέρος!"
Κάποιοι γονείς, που… είδαν και απόειδαν στην προσπάθειά τους να συμμορφώσουν το μικρό τους ώστε να σταματήσει επιτέλους να ουρλιάζει, καταφεύγουν στη… συνδρομή του γύφτου (του μπαμπούλα κ.λπ. καθώς οι επιλογές είναι ατέλειωτες ανάλογα με το αντικείμενο του φόβου του κάθε παιδιού). Το απειλούν λοιπόν πώς θα έρθει ο γύφτος να το πάρει και αυτή ακριβώς η απειλή, πως κάποιος -συνήθως αποκρουστικός- άγνωστος θα του στερήσει τους γονείς του, το γεμίζει με ανασφάλεια και απίστευτο φόβο. Τι να κάνει λοιπόν; Υπακούει!
Τι να κάνετε: Μπορεί βέβαια ένα τέτοιο απειλητικό μήνυμα να ηρεμεί αμέσως το άτακτο πιτσιρίκι σας (τα αποτελέσματα είναι συνήθως άμεσα και θεαματικά), αλλά και οι παρενέργειες πολλές. Πρώτα απ όλα ο φόβος και η ανασφάλεια που φωλιάζουν στην ψυχούλα του, αλλά και το γεγονός πώς το μικρό σας πειθαρχεί αποκλειστικά και μόνο επειδή φοβήθηκε και όχι επειδή κατάλαβε ότι η συμπεριφορά του ήταν λάθος και δεν πρέπει να την επαναλάβει. Και ο φόβος είναι ο χειρότερος τρόπος για να διδάξετε στο παιδί σας την πειθαρχία!

 Της Έλενας Γεμελιάρη με τη συνεργασία της Σταυρούλας Σανίδα, ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια για το περιοδικό παιδί & νέοι γονείς.

To παιδί μαθαίνει με αργούς ρυθμούς, συγκριτικά με τα συνομήλικά του;


Τι μπορεί να συμβαίνει; Και πώς αντιμετωπίζεται;

Όταν το παιδί δυσκολεύεται να μάθει συγκριτικά με τους συνομήλικούς του, είναι πολύ πιθανό ο λόγος να είναι η Γλωσσική Εξελικτική Διαταραχή.

Η Γλωσσική Εξελικτική Διαταραχή είναι μια κατάσταση κατά την οποία το παιδί δεν μαθαίνει τόσο γρήγορα όσο οι συνομήλικοί του. Για παράδειγμα, ένα 5χρονο παιδί μπορεί να μιλά και να κατανοεί τον προφορικό λόγο όπως ένα 3χρονο παιδί. Αυτά τα παιδιά μπορεί να έχουν φυσιολογική νοημοσύνη, ή μπορεί να βρίσκονται σε μια κατάσταση στην οποία συνυπάρχει νοητική καθυστέρηση, που προκαλεί την καθυστέρηση στο λόγο. Η Γλωσσσική Εξελικτική Διαταραχή μπορεί να είναι κληρονομική ή γενετική όταν δεν συνυπάρχει νοητική υστέρηση ή κάποια άλλη αναπηρία. Επίσης, μπορεί να είναι αποτέλεσμα βαρηκοϊας.

Τα παιδιά με Γλωσσική Εξελικτική Διαταραχή μαθαίνουν ακριβώς με την ίδιο τρόπο τη γλώσσα όπως και οι φυσιολογικά αναπτυσόμενοι συνομήλικοί τους αλλά με βραδύτερο ρυθμό. Για παράδειγμα, ένα παιδί με τυπική ανάπτυξη παράγει τις πρώτες του λέξεις σε ηλικία 10 - 12 μηνών, παράγει περισσότερες μεμονωμένες λέξεις μέχρι 18 μηνών, σχηματίζει φράσεις 2 λέξεων σε ηλικία 18 - 20 μηνών και μέχρι την συμπλήρωση του δεύτερου έτους ζωής του παράγει φράσεις μήκους 3 λέξεων. Μέχρι το τρίτο έτος ζωής σχηματίζουν προτάσεις 3 - 4 λέξεων, που αρχίζουν να μοιάζουν με τη γλώσσα των ενηλίκων. Μέχρι το πέμπτο έτος ζωής, τα παιδιά έχουν μάθει το 90% της γραμματικής που θα τους χρειαστεί στη μετέπειτα ζωή τους.

Τι μπορεί να συμβαίνει; Και πώς αντιμετωπίζεται;


Τα παιδιά με μέτρια ή σοβαρή Γλωσσική Εξελικτική Διαταραχή παρουσιάζουν καθυστέρηση στα πρώιμα σημαντικά βήματα ανάπτυξης όπως και δυσκολίες στην εκμάθηση της γλώσσας στο σχολείο (εμπλουτισμός λεξιλογίου, συλλαβισμός, ανάγνωση, γραφή). Αυτά τα παιδιά μπορεί να καταφέρουν να αντισταθμίσουν μόνα τους τα έλλειμματα που έχουν και να "φτάσουν" το σημείο ανάπτυξης των συνομηλίκων τους. Παρόλ' αυτά σε περιπτώσεις μέτριας και σοβαρής Γλωσσικής Εξελικτικής Διαταραχής προτείνεται το παιδί να κάνει Λογοθεραπεία. Η πρώιμη παρέμβαση στις γλωσσικές δυσκολίες του παιδιού βοηθά στην πιο ομαλή ένταξή του στις σχολικές απαιτήσεις.

Κάποια παιδιά με ήπια ή "κρυφή" γλωσσική διαταραχή ενδέχεται να παρουσιάσουν δυσκολίες στην εκμάθηση της γλώσσας, όταν φτάσουν στο Δημοτικό (π.χ. δυσκολίες στην ανάγνωση). Επίσης, οι δυσκολίες κάποιων παιδιών μπορεί να φαίνεται οτι έχουν ξεπεραστεί αν έχουν παρακολουθήσει Λογοθεραπεία στα πρώτα νηπιακά χρόνια αλλά να επανεμφανίσουν στο Δημοτικό. Τα παιδιά με Γλωσσικές διαταραχές αντιμετωπίζουν δυσκολίες και στην κοινωνική τους συναναστροφή με συνομηλίκους. Για παράδειγμα, μπορεί να δυσκολεύονται να στηρίξουν την άποψή τους πάνω σε ένα θέμα, να καταλάβουν ένα αστείο ή ένα ανέκδοτο ή ακόμα και να διατηρούν το ίδιο θέμα συζήτησης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, συνήθως τα παιδιά παραγκωνίζονται απο τους συμμαθητές τους και περιθωριοποιούνται. Τότε, αρχίζουν να νοιώθουν έντονη συναισθηματική φόρτιση και μπορεί να συμπεριφερθούν ανάρμοστα προς τους κοινωνικούς κανόνες.




Γράφτηκε από την - Λογοπαθολόγο-λογοθεραπεύτρια
Website: http://exelixilogou.gr

«Still Life: Παράδοση και Καινοτομία»



                    
   Έχετε σκεφτεί να βγείτε έξω απο τις παραδοσιακές δράσεις σας με τα παιδιά, αλλα δεν ξέρετε τι να κάνετε;  Ιδού μια λύση!  Το Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη σε συνεργασία με το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστώνης παρουσιάζει την έκθεση «Still Life: Παράδοση και Καινοτομία». 48 έργα με θέμα τη Νεκρή Φύση που προέρχονται αποκλειστικά από τις συλλογές του Μουσείου Καλών Τεχνών της Βοστώνης. Τα έργα, σημαντικών Ευρωπαίων και Αμερικανών ζωγράφων, διατρέχουν 5 αιώνες εικαστικής δημιουργίας, από τον 16ο έως και τον 21ο αιώνα. Η έκθεση περιλαμβάνει επιτραπέζια νεκρή φύση, νεκρές φύσεις vanitas, trompe l'oeil (οφθαλμαπάτη), έργα με θέμα τρόπαια και εκθέματα  κυνηγιού, πίνακες που εκδηλώνουν ανατολίτικες επιρροές και μινιμαλιστικές τάσεις. Το ελληνικό κοινό θα έχει τη μοναδική ευκαιρία να θαυμάσει 47 εξαιρετικά ζωγραφικά έργα και ένα video installation αντιπροσωπευτικά της Still Life από πολύ σημαντικούς καλλιτέχνες.

   Πάρτε λοιπόν τα παιδιά σας και πηγένετε!! Θαυμάστε, συζητήστε, σχολιάστε και μάθετε πολλές πληροφορίες για τα έργα τέχνης αλλα και τους ίδιους τους δημιουργούς τους. Επιστρέφοντας σπίτι εκμεταλλευτείτε αυτή την επίσκεψη..Ρωτήστε τα ποιό έργο ήταν τελικά αυτό που τους άρεσε περισσότερο και ζητήστε τους να το ζωγραφίσουν. Βάλτε το σε μια κορνίζα μαζί με το απόκομμα το εισητηρίου και δημιουργήστε μια ανάμνηση έγο τέχνης στο δωματιό του.


Επιμέλεια έκθεσης: Ronni Baer - Τάκης Μαυρωτάς - Ελίζα Πολυχρονιάδου
Διάρκεια έκθεσης: 14 Φεβρουαρίου - 28 Απριλίου.
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Σάββατο, Κυριακή: 10:00 - 18:00,  
Πέμπτη, Παρασκευή: 10:00 - 20:00.
Τιμές εισιτηρίων: 6€, 4€, 3€ (μειωμένο)

http://www.goodchannel.gr/draseis/aristourgimata+apo+ti+vostoni+sto+idruma+theoxaraki-52562